Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

signorum ortus et obĭtus C

  • 1 obitus

    obitus, ūs, m. (obeo), I) (nach obeo no. I, B) der Untergang, a) eig., der Sterne, der Sonne, des Mondes, ortus aut obitus lunae, Cic.: Plur., signorum ortus et obitus, Cic. u. Apul.: stellarum ortus atque obitus, Catull. – b) bildl., der Untergang, die Vernichtung, Caes., Cic. u.a.: obitus occasusque noster, polit. Untergang, Verschwinden (ins Exil), Cic. – prägn., das Hinscheiden, der (natürliche) Tod, Tulliae filiae, Cic.: immaturus, Suet.: post obitum vel potius excessum Romuli, Cic.: dici beatus ante obitum nemo debet, Ov.: Plur., educationes atque obitus singulorum, Apul.: dare obitus, Val. Flacc. – II) (v. obeo no. II) das Herangehen zu usw., A) im allg.: quis est qui interrumpit sermonem obitu suo, durch sein plötzliches Erscheinen, Turpil. com. 67. – bildl., die Verrichtung, Unternehmung, fugae, Tert. de fuga in pers. 1. – B) insbes., der Besuch, Ter. Hec. 859: civitatum multarum, Besuch, Bereisen, Apul. met. 9, 13. – / Genet. obiti, Apul. de Plat. 2, 22.

    lateinisch-deutsches > obitus

  • 2 obitus

    obitus, ūs, m. (obeo), I) (nach obeo no. I, B) der Untergang, a) eig., der Sterne, der Sonne, des Mondes, ortus aut obitus lunae, Cic.: Plur., signorum ortus et obitus, Cic. u. Apul.: stellarum ortus atque obitus, Catull. – b) bildl., der Untergang, die Vernichtung, Caes., Cic. u.a.: obitus occasusque noster, polit. Untergang, Verschwinden (ins Exil), Cic. – prägn., das Hinscheiden, der (natürliche) Tod, Tulliae filiae, Cic.: immaturus, Suet.: post obitum vel potius excessum Romuli, Cic.: dici beatus ante obitum nemo debet, Ov.: Plur., educationes atque obitus singulorum, Apul.: dare obitus, Val. Flacc. – II) (v. obeo no. II) das Herangehen zu usw., A) im allg.: quis est qui interrumpit sermonem obitu suo, durch sein plötzliches Erscheinen, Turpil. com. 67. – bildl., die Verrichtung, Unternehmung, fugae, Tert. de fuga in pers. 1. – B) insbes., der Besuch, Ter. Hec. 859: civitatum multarum, Besuch, Bereisen, Apul. met. 9, 13. – Genet. obiti, Apul. de Plat. 2, 22.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > obitus

  • 3 obitus

    1.
    ŏbĭtus, a, um, Part., from obeo.
    2.
    ŏbĭtus, ūs ( gen. obiti, App. Dogm. Plat. 2, p. 24 med.), m. [obeo].
    I.
    A going [p. 1235] to, approaching; an approach, a visit (perhaps only ante- and post-class.; syn. adventus): obitu dicebant pro aditu, Paul. ex Fest. p. 188 Müll.: ecquis est qui interrumpit sermonem meum obitu suo? Turp. ap. Non. 357, 21 sq.: ut voluptati obitus, sermo, adventus suus quocumque adveneris, Semper siet, * Ter. Hec. 5, 4, 19 (obitus occursus: ob enim significat contra;

    ergo obitus aditus): civitatum multarum,

    App. M. 9, 13.—
    II.
    A going down, setting (the class. signif. of the word; syn. occasus).
    A.
    Of the heavenly bodies:

    solis et lunae reliquorumque siderum ortus, obitus motusque,

    Cic. Div. 1, 56, 128; id. de Or. 1, 42, 187:

    lunae,

    id. N. D. 2, 7, 19; Lucr. 4, 393:

    stellarum ortus atque obitus,

    Cat. 66, 2:

    signorum obitus et ortus,

    Verg. G. 1, 257. —
    B.
    Pregn., downfall, ruin, destruction, death, etc. (syn. interitus):

    post obitum vel potius excessum Romuli,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; cf.

    of the same: post optimi regis obitum,

    id. ib. 1, 41, 64: posteaquam mihi renuntiatum est de obitu Tulliae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1:

    obitus consulum,

    id. Brut. 11, 10, 2:

    post eorum obitum,

    Caes. B. G. 2, 29 fin.:

    immaturus,

    Suet. Calig. 8:

    longum miserata dolorem Difficilesque obitus,

    her painful death, Verg. A. 4, 694:

    ducum,

    id. ib. 12, 501: post obitum occasumque nostrum, since my ruin (i. e. exile), Cic. Pis. 15, 34:

    omnium interitus atque obitus,

    id. Div. 2, 16, 37 (al. leg. ortus):

    dici beatus ante obitum nemo debet,

    Ov. M. 3, 137.—
    III.
    (Acc. to obeo, II. B. 4.) An entering upon, undertaking a thing (post-class.): fugae, Tert. Fug. ap. Persec. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > obitus

  • 4 ortus

    1. ortus, ūs, m. (orior), I) der Aufgang (Ggstz. occasus, obitus), 1) eig.: ortus primi solis, Verg.: ortus quartus lunae, der vierte Tag nach dem Neumonde, Verg.: ortus brumalis, die Winter-Morgenseite, Apul. – oft Plur., solis et lunae reliquorumque siderum ortus, Cic.: ortus et obitus signorum, Cic.: stellarum ortus atque obitus, Catull.: ortus occasusque siderum, Cic. – u. das Sich- Erheben des Windes, Favonii, Plin. 17, 57. – 2) meton.: ortus solis, Sonnenaufgang = Morgengegend, Orient, Cic. u. Liv.: ab ortu ad occasum commeans, Cic. – II) übtr., die Entstehung, a) leb. Wesen, die Entstehung, Geburt, deorum (Ggstz. interitus), Cic.: puerorum, Cic.: primus animantium, Cic.: primo ortu, gleich nach der Geburt: Cic.: Cato ortu Tusculanus, Cic.: ortum ducere ab Elide, abstammen von E., Ov. – b) das Wachsen, Hervorwachsen der Feldfrüchte usw., Lucr. 5, 211. – c) die Quelle, Avien. or. marit. 61. – d) abstr. Ggstde., die Entstehung, der Ursprung, tribuniciae potestatis, Cic.: iuris ortum a fonte repetere, Cic.
    ————————
    2. ortus, ī, m., in Handschrn. und nach den Gramm. st. hortus, s. Haupt opusc. 1, 58.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ortus

  • 5 ortus [1]

    1. ortus, ūs, m. (orior), I) der Aufgang (Ggstz. occasus, obitus), 1) eig.: ortus primi solis, Verg.: ortus quartus lunae, der vierte Tag nach dem Neumonde, Verg.: ortus brumalis, die Winter-Morgenseite, Apul. – oft Plur., solis et lunae reliquorumque siderum ortus, Cic.: ortus et obitus signorum, Cic.: stellarum ortus atque obitus, Catull.: ortus occasusque siderum, Cic. – u. das Sich- Erheben des Windes, Favonii, Plin. 17, 57. – 2) meton.: ortus solis, Sonnenaufgang = Morgengegend, Orient, Cic. u. Liv.: ab ortu ad occasum commeans, Cic. – II) übtr., die Entstehung, a) leb. Wesen, die Entstehung, Geburt, deorum (Ggstz. interitus), Cic.: puerorum, Cic.: primus animantium, Cic.: primo ortu, gleich nach der Geburt: Cic.: Cato ortu Tusculanus, Cic.: ortum ducere ab Elide, abstammen von E., Ov. – b) das Wachsen, Hervorwachsen der Feldfrüchte usw., Lucr. 5, 211. – c) die Quelle, Avien. or. marit. 61. – d) abstr. Ggstde., die Entstehung, der Ursprung, tribuniciae potestatis, Cic.: iuris ortum a fonte repetere, Cic.

    lateinisch-deutsches > ortus [1]

  • 6 ortus

    1.
    ortus, a, um, Part. and P. a., from orior, q. v. fin. B.
    2.
    ortus, ūs, m. [orior].
    I.
    A rising of the heavenly bodies (opp. occasus; class.): solis et lunae reliquorumque siderum ortus, obitus motusque cognoscere, Cic. Div. 1, 56, 128:

    primi sub lumina solis et ortus,

    Verg. A. 6, 255:

    (sol) ab ortu ad occasum commeans,

    from east to west, Cic. N. D. 2, 19, 49: solis, sunrise, i. e. the orient, the east, id. Cat. 3, 8:

    tum bis ad occasum, bis se convertit ad ortus,

    Ov. M. 14, 386:

    nitido ab ortu,

    id. ib. 2, 112:

    signorum,

    Verg. E. 9, 46:

    ortus lucis,

    Vulg. Sap. 16, 28.—
    II.
    A rise, beginning, origin (cf. origo):

    tribuniciae potestatis,

    Cic. Leg. 3, 8, 19:

    juris,

    id. ib. 1, 6, 20:

    Favonii,

    Plin. 17, 9, 8, § 57:

    materno ortu,

    Ov. M. 13, 148:

    ab Elide ducimus ortum,

    we are sprung, derive our origin, id. ib. 5, 494:

    ortus nascentium,

    the birth, Cic. Div. 2, 43, 91; id. Tusc. 1, 38, 91:

    Cato ortu Tusculanus,

    by birth, id. Leg. 2, 2, 5.—Of a river, the source:

    donec venias ad fluminis ortus,

    Ov. M. 11, 139.—Of plants, the springing up, growth, Lucr. 5, 211.

    Lewis & Short latin dictionary > ortus

  • 7 signum

    signum, i, n. [perh. Sanscr. sag-, to cling to, adhere; cf. sigilla].
    I.
    In gen., a mark, token, sign, indication (very frequent in all styles and periods; cf.

    insigne): meo patri torulus inerit aureus Sub petaso: id signum Amphitruoni non erit,

    Plaut. Am. prol. 145 sq.:

    ut eam (nutricem) adducam et signa ostendam haec, i. e. crepundia,

    Ter. Eun. 4, 7, 38; 5, 3, 5:

    ut fures earum rerum, quas ceperunt, signa commutant, etc.,

    Cic. Fin. 5, 25, 74; so (with notae) id. de Or. 2, 41, 174; id. Lael. 17, 62; cf.:

    omne probabile aut signum est aut credibile... Signum est, quod sub sensum aliquem cadit et quiddam significat, quod ex ipso profectum videtur, etc.,

    id. Inv. 1, 30, 47 sq.:

    aut pecori signum aut numeros inpressit acervis,

    Verg. G. 1, 263; cf.:

    servitii signum cervice gerens,

    Ov. M. 3, 16:

    jaculo mihi vulnera fecit.—Signa vides: apparet adhuc vetus ecce cicatrix,

    Ov. M. 12, 444:

    metam Constituit signum nautis pater, unde reverti Scirent, etc.,

    Verg. A. 5, 130:

    scutum signi gratia positum,

    Quint. 6, 3, 38:

    signa pedum,

    tracks, prints, Ov. M. 4, 543;

    and simply signa,

    Verg. A. 8, 212 al.:

    oculis mihi signum dedit, Ne se appellarem,

    Plaut. Mil. 2, 1, 45:

    dare,

    Ter. Eun. 4, 7, 11:

    dicere deos gallis signum dedisse cantandi,

    Cic. Div. 2, 26, 57 al.:

    signa esse ad salutem,

    Ter. And. 3, 2, 2:

    animi pudentis signum,

    id. Heaut. 1, 1, 68:

    color pudoris signum,

    id. And. 5, 3, 7:

    signa doloris ostendere,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    mortis dare,

    Lucr. 6, 1182:

    timoris mittere,

    to exhibit, display, Caes. B. C. 1, 71 et saep.—With obj.-clause:

    magnum hoc quoque signum est, dominam esse extra noxiam,

    Ter. Heaut. 2, 3, 57; Nep. Att. 17, 2.—In predic. gen. with neutr. pron.: hoc est signi;

    ubi primum poterit, se illinc subducet,

    Ter. Eun. 4, 1, 14:

    id erit signi me invitum facere, quod, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 30, 83; Auct. Her. 4, 5, 8; Cato, R. R. 38, 4; 88, 2:

    nil tamen est signi,

    Lucr. 5, 918; cf.:

    quid signi?

    Cic. Cael. 16, 38, 2.— Hence, a surname, epithet (rare):

    huic signum exercitus apposuit,

    Vop. Am. 6; cf. Capitol. Gord. 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang.
    1.
    The distinctive sign of a division of an army.
    a.
    A military standard, ensign, banner (including the aquila):

    signifero interfecto, signo amisso,

    Caes. B. G. 2, 25:

    ut neque signiferi viam, nec signa milites cernerent,

    Liv. 33, 7:

    Hasdrubal ut procul signa legionum fulgentia vidit,

    id. 28, 14; 22, 21; Col. 9, 9, 4:

    inter signa militaria,

    Hor. Epod. 9, 15:

    cum unius signi militibus pergit ire,

    Liv. 33, 1:

    signa militaria ex proelio relata,

    Caes. B. C. 3, 99; so,

    militaria,

    id. B. G. 7, 2; Plin. 33, 33, 19, § 58.—

    Hence the expressions: signa sequi,

    to follow the standards, to march in military order, Sall. J. 80, 2; Liv. 24, 48, 11:

    signa subsequi,

    to keep in order of battle, Caes. B. G. 4, 26:

    signa observare,

    Sall. J. 51, 1:

    signa servare,

    Liv. 8, 34, 10; Veg. Mil. 1, 9:

    ab signis discedere,

    to desert the standards, leave the ranks, Caes. B. G. 5, 16; 5, 33 fin.; id. B. C. 1, 44; Liv. 25, 20 al.; cf.:

    ab ordinibus signisque discedere,

    Front. Strat. 1, 5, 3:

    signa relinquere,

    to desert, Sall. C. 9, 4; Liv. 5, 6 al.:

    signa deserere,

    Liv. 8, 34, 9: signa ferre, i. e. to break up the camp, Caes. B. G. 1, 39 fin.; 1, 40; Liv. 2, 49, 3; 10, 5 al.;

    for which: movere signa,

    id. 1, 14, 9; 27, 2, 12; Verg. G. 3, 236; and:

    tollere,

    Vell. 2, 61, 2; Auct. B. Alex. 57, 1;

    but: ferte signa in hostem,

    attack, Liv. 9, 23, 13:

    signa constituere,

    to halt, Caes. B. G. 7, 47; cf.:

    infestis contra hostes signis constiterunt,

    id. ib. 7, 51:

    signa proferre,

    to advance, Liv. 4, 32, 10: signa convertere, to wheel, turn, or face about, Caes. B. G. 1, 25 fin.; 2, 26: Liv. 8, 11; 2, 14; 4, 29; for which, [p. 1698] vertere signa, id. 9, 35:

    signa inferre (in aliquem),

    to advance to the attack, make an assault, Caes. B. G. 1, 25 fin.; 2, 26; 7, 67; id. B. C. 2, 42; Cic. Phil. 5, 8, 23; Sall. J. 56, 5; Liv. 2, 53; 9, 27; 44, 12 al; cf.:

    signa conferre cum aliquo,

    to engage with, engage in close fight, Cic. Att. 7, 5, 5; id. Pis. 21, 49;

    and cf.: collatis signis pugnare, superare aliquem, etc.,

    Plaut. Cas. 2, 5, 44; Liv. 1, 33; 2, 50; Cic. Imp. Pomp. 23, 66; but conferre signa also means simply to bring the standards together (to one place), Caes. B. G. 7, 2; 2, 25; Liv. 37, 21:

    signa in laevum cornu confert,

    concentrates his troops, id. 7, 15, 4:

    signa transferre,

    to desert, Caes. B. C. 1, 24: signa convellere, to take up the standards, which had been fixed in the ground, Liv. 3, 7, 3; 3, 54, 10; 5, 37, 4; so,

    vellere signa,

    id. 3, 50, 11; Verg. G. 4, 108:

    revellere signa,

    Luc. 7, 77; cf.:

    signa figere,

    to encamp, Amm. 27, 10, 9:

    defigere signa,

    Sil. 8, 625:

    sub signis ducere legiones, ire, esse, etc.,

    together, in order, in rank and file, Plaut. Ps. 2, 4, 71 (with ordine); Cic. Att. 16, 8, 2; Liv. 3, 51; Tac. H. 2, 14:

    signa hostium turbare,

    to throw into disorder, Liv. 9, 73:

    ante signa,

    before the army, id. 5, 18; 6, 7; 7, 16:

    post signa,

    id. 2, 49.—
    (β).
    Transf., in gen.:

    infestis prope signis inferuntur Galli in Fonteium,

    Cic. Font. 20, 44 (16, 34).—
    b.
    Esp., the standard or ensign of single cohorts and maniples (opp. aquila, the standard of the entire legion):

    cum fasces, cum tubas, cum signa militaria, cum aquilam illam argenteam... scirem esse praemissam,

    Cic. Cat. 2, 6, 13; Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 5; Suet. Calig. 14 fin. Oud.; Tac. A. 1, 18; id. H. 2, 29 fin.; Plin. 13, 3, 4, § 23; Luc. 1, 6; 1, 224 al. (cf. aquila, 2.):

    manipulos exercitus minimas manus quae unum sequuntur signum,

    Varr. L. L. 5, § 88 Müll.—
    (β).
    Meton., a cohort, a maniple:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio artius collocat,

    Sall. C. 59, 2; Liv. 8, 9; 25, 23 fin.; 33, 1; 27, 14; 28, 14; Auct. B. Hisp. 18, 3.—
    2.
    A sign, signal; a watchword, password, given by a wind-instrument, by the tessera, or otherwise:

    signum tubā dare,

    Caes. B. G. 2, 20; 7, 81:

    proelii committendi dare,

    id. ib. 2, 21:

    recipiendi dare,

    id. ib. 7, 52:

    receptui dare,

    Liv. 4, 31; 26, 45; 3, 22; cf. Cic. Rep. 1, 2, 3:

    signum dare ut, etc.,

    Liv. 2, 20; 4, 39:

    proelii exposcere,

    Caes. B. G. 7, 19:

    concinere,

    id. B. C. 3, 92 fin.; Liv. 30, 5; cf. Tac. A. 1, 68:

    canere,

    Sall. C. 59, 1; id. J. 99, 1; Liv. 1, 1; 4, 31; 27, 47; Cic. Rep. 1, 3, 3 al. (v. cano).—For the chariot race:

    signum mittendis quadrigis dare,

    Liv. 8, 40, 3: signum mittere, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107: signo Felicitatis dato, the word, watchword, Felicitas, Auct. B. Afr. 83:

    signum petere,

    Suet. Calig. 56; id. Claud. 42; id. Ner. 9; cf.:

    it bello tessera signum,

    Verg. A. 7, 637.— Transf.:

    tu illam (virtutem) jubes signum petere,

    i. e. to be in subjection, Sen. Ben. 4, 2, 2.—
    B.
    A sign or token of any thing to come; a prognostic, symptom (cf.:

    portentum, indicium): ipse et equus ejus repente concidit: nec eam rem habuit religioni, objecto signo, ut peritis videbatur, ne committeret proelium,

    Cic. Div. 1, 35, 77:

    medici signa quaedam habent ex venis et ex spiritu aegroti,

    id. ib. 2, 70, 145; cf. Verg. G. 3, 440; 3, 503; 4, 253; Cels. 2, 3:

    prospera signa dare,

    Ov. H. 18 (19), 152.—
    C.
    An image, as a work of art; a figure, statue, picture, etc. (syn.: effigies, imago, simulacrum);

    inerant (classi) signa expressa, Titani quomodo, etc.,

    Naev. 2, 13: statuas deorum, exempla earum facierum, s gna domi pro supellectile statuere, Cato ap. Prisc. p. 782 P.:

    signum pictum in pariete,

    Plaut. Merc. 2, 2, 44:

    signum in fano,

    id. Rud. 2, 7, 2:

    aëna signa,

    Lucr. 1, 318:

    ante signum Jovis Statoris concidit,

    Cic. Div. 1, 35, 77:

    signum aeneum, marmoreum, eburneum,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1; cf. id. Off. 1, 41, 147; Hor. Ep. 2, 1, 248:

    cratera impressum signis,

    Verg. A. 5, 536; 5, 267; 9, 263:

    (vestis) auro signisque ingentibus apta,

    Lucr. 5, 1428:

    ex ornatis aedibus per aulaea et signa,

    Sall. H. 2, 23, 2 Dietsch:

    pallam signis auroque rigentem,

    Verg. A. 1, 648:

    e Pario formatum marmore signum,

    Ov. M. 3, 419; cf. id. ib. 5, 183;

    12, 398: statuas, signa, picturas commendet,

    Plin. Ep. 1, 20, 5.—
    D.
    An image or device on a seal-ring; a seal, signet: ostendi tabellas Lentulo, et quaesivi, cognosceretne signum. Annuit. Est vero, inquam, notum signum, imago avi tui, etc., Cic. Cat. 3, 5, 10:

    (patera) in cistulā obsignata signo est,

    Plaut. Am. 1, 1, 265; cf. Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:

    tabulae maximae signis hominum nobilium consignantur,

    id. Quint. 6, 25:

    imprimat his signa tabellis,

    Hor. S. 2, 6, 38:

    litterae integris signis praetoribus traduntur,

    Cic. Cat. 3, 3, 6; Sall. C. 47, 3:

    signo laeso non insanire lagenae,

    Hor. Ep. 2, 2, 134:

    volumen sub signo habere,

    to have under seal, Cic. Att. 9, 10, 4; cf.:

    sub signo claustrisque rei publicae positum vectigal,

    id. Agr. 1, 7, 21:

    nec pacta conventaque inpressis signis custodirentur,

    Sen. Ben. 3, 15, 1:

    cum sol duodena peregit signa,

    Ov. M. 13, 618.—
    E.
    A sign in the heavens, a constellation (cf. sidus):

    caeli subter labentia signa,

    Lucr. 1, 2:

    loca caelio Omnia, dispositis signis ornata,

    id. 5, 695:

    signorum ortus et obitus,

    Cic. Inv. 1, 34, 59:

    signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis,

    id. Rep. 6, 22, 24:

    in signo leonis,

    id. Div. 1, 53, 121:

    signorum obitus speculari et ortus,

    Verg. G. 1, 257; id. A. 7, 138:

    signum pluviale Capellae,

    Ov. F. 5, 113:

    ponemusque suos ad vaga signa dies,

    id. ib. 1, 310:

    nox caelo diffundere signa parabat,

    Hor. S. 1, 5, 10; cf. id. C. 2, 8, 11.—
    F.
    Miraculous works (eccl. Lat.), Vulg. Dan. 3, 99; id. Matt. 24, 24; id. Joan. 2, 11 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > signum

  • 8 signum

    sīgnum, ī n.
    1)
    а) знак, отметка, клеймо (s. imprimĕre pecori V); признак (dolōris C; timōris Cs)
    s. pedis Oслед ноги
    s. dare (mittĕre) alicui rei C, Cs etc.обнаруживать признак чего-л
    б) симптом или предвестник ( morborum V)
    2) воен. сигнал, приказ, команда (s. proelii committendi dare Cs); pl. сигнальные трубы, рожки (signa canunt или concĭnunt Cs, L etc.)
    s. dare receptui C, L или recipiendi Csдать сигнал к отступлению
    3) воен. значок (как боевое знамя, преим. в виде орла) (s. militare Cs, PM; legionis Cs, L)
    signa movēre L (tollĕre bAl, convellere L, ferre Cs) — двинуться, отправиться, выступить в поход
    signa inferre alicui или in (adversus, contra) aliquem Cs, L etc. — совершать нападение на (атаковать) кого-л.
    signa conferreвступить в бой (cum aliquo C, L) или собраться, присоединиться ( ad aliquem L)
    signa relinquere Sl или a signis discedere Cs — бежать с поля сражения, дезертировать
    signa (con)vertere Cs, L — сделать поворот, повернуться кругом
    4) воен. отряд (преим. cohors или manipulus) ( signa hostium L)
    5) воен. пароль, лозунг (s. «Felicitatis» bAfr)
    6) доказательство, довод ( clarissimis signis crimina refellere C)
    7) изображение, изваяние, фигура, статуя (s. aēneum C; s. Jovis C; Veneris s. marmoreum Pt)
    8) печать ( s. epistulae detrahere C; aliquid signo obsignare Pl, C)
    duodecim signa Pt или signorum partes Sen 12 — знаков зодиака

    Латинско-русский словарь > signum

  • 9 signum

    sīgnum, ī, n. (altlat. seignom), das Zeichen, Abzeichen, Kennzeichen, Merkmal u. dgl., I) im allg., verb. signa et notae locorum, Cic.: signum sanguinis, id est signum crucis, quā (Christus) sanguinem fudit, in sua fronte conscribere, Lact.: imponere fronti immortale signum (crucis), Lact.: liminibus suis de sanguine agni candidi signum imponere, Lact.: ponere signa novis praeceptis, die neuen L. sich anmerken, niederschreiben, Hor.: crucis signum impingere in labiis, das Kr. machen, Hieron.: signum imprimere pecori, Verg.: iaculo mihi vulnera fecit; signa vides, Ov.: signa pedum sequi, den Spuren, Ov.: u. so bl. signa sequi, Verg. – oculis mihi signum dedit, ne se appellarem, Plaut.: deos gallis signum dedisse cantandi, Cic – parva dare mutato signa calore, Spuren inneren Grames auf dem Gesichte tragen, Prop. – quae assolent signa esse ad salutem, Ter.: signa doloris ostendere, Cic.: signa timoris mittere (äußern), Caes.

    II) insbes.: A) als milit. t. t.: 1) das Abzeichen der Heeresabteilungen, das Feldzeichen, das Banner, die Fahne, a) der größeren Heeresabteilungen, der Legionen usw.: signa militaria, Caes. u. Plin.: signa legionum fulgentia, Liv.: signa amittere, Caes.: signa relinquere, fahnenflüchtig werden, Sall.; und ähnlich ab signis discedere, Caes. u.a.: signa ferre, aufbrechen, Caes.: ebenso signa movere, Liv., signa movere e castris, Liv., u. signa tollere, Auct. b. Alex. u. Vell. (vgl. signis militaribus effossis, quae tolli non poterant, Liv. epit.): signa convelli iubere, Befehl zum Aufbruch erteilen, Liv. – signa inferre, zum Angriff anrücken, angreifen, absol., Caes., portae, Liv., in hostes, Caes., adversus Faliscos, contra Veientem, Liv. – signa convertere, kehrtmachen = eine Schwenkung machen, Caes. u. Liv.: conversa signa inferre, mit einer Frontveränderung angreifen, Caes.: signa conferre, α) im guten Sinne, die F. zusammennehmen, sie (an einem Orte, Punkte) vereinigen, Caes. u. Liv.: ad alqm, zu jmd. stoßen, Liv. – β) im üblen Sinne, handgemein werden, cum Alexandrinis, Cic.: cum hoste Liv.: in laevum cornu, Liv.: u. dah. collatis signis certare od. dimicare, ein förmliches Treffen liefern, Liv.: collatis signis superare hostem, in einem förml. Tr., Cic. – sub signis ducere legionem, in Reih' u. Glied, geordnet, Cic.: ebenso sub signis urbem intrare, Liv.: quingenti Pannonii, nondum sub signis, eine ungeordnete Schar, Tac. – übtr., signa conferre, sich in einen Streit einlassen, Cic. ad Att. 7, 5, 5: infestis signis inferuntur Galli in Fonteium, Cic. Font. 34. – b) der einzelnen Kohorten u. Manipeln (Ggstz. aquila, das Hauptlegionszeichen): s. militaria... aquila, Cic. Cat. 2, 13. – dah. übtr. wie unser Fähnlein = kleine Heeresabteilung, signa et ordines (und Manipeln) od. signa ordinesque, Liv. (s. M. Müller Anh. II zu Liv. 2, 59, 7): octo cohortes... reliqua signa, Sall.: terror primo Latinorum signa turbavit, Liv.: signa ordinesque turbarunt, Liv. – 2) das vom Feldherrn gegebene Zeichen, Signal, der Befehl, a) durch eine auf dem Feldherrnzelte aufgesteckte rote Fahne (vexillum), s. pugnae proponere, Liv.: s. simul itineris pugnaeque proponere, Liv.: signum pugnae dare, Iustin. – b) mit der Tuba usw., s. tubā dare, Caes.: dare s. proelii committendi, recipiendi, Caes.: s. proelii exposcere, Caes.: s. canere, Sall.; vgl. ea signa, quae receptui canunt, Cic. – c) das Losungswort, die Parole (vgl. Nipperd. Tac. ann. 13, 2 u. Heräus Tac. hist. 1, 38, 9 u. 3, 73, 17), consuerat signum petenti ›Priapum‹ aut ›Venerem‹ dare, die Parole Priapus od. Venus, Suet. Cal. 56, 2: cedo signum, Plaut.: it bello tessera s., Verg.: signum militiae petenti tribuno Optimae matris dedit, Tac.: u. so signum excubanti tribuno dedit Optimam matrem, Suet.: signo Felicitatis dato, Auct. b. Afr. – übtr., tu illam (virtutem) iubes signum petere, sich das Losungswort geben lassen (= einem Höheren untergeordnet sein), Sen. de ben. 4, 2. § 2. – B) das vom Prätor od. Konsul beim Wettrennen im Zirkus mit einer Flagge (mappa) gegebene Zeichen zum Auslaufen der Rennwagen, signum mittendis quadrigis dare, Liv. 8, 40, 3: signum mittere, Enn. ann. 84. – C) das Kennzeichen des Zukünftigen, Wahrzeichen, Vorzeichen, s. se obicit, Cic.: medici signa habent ex venis, Cic. – D) das Zeichen = der Beweis, signa rerum, sachliche Beweise (Ggstz. argumenta, Gründe), Quint.: de ea re signa atque argumenta paucis verbis eloquar, Plaut.: haec utrum abundantis an egentis signa sunt? Cic.: hoc signi erit, ubi calx cocta erit, summos lapides coctos esse oportebit, Cato: hoc est signi, ubi primum poterit, se illinc subducet scio, Ter.: u. so hoc signi est u. id signi est (erit) mit folg. Acc. u. Infin., Cornif. rhet. u. Cic. (s. Halm Cic. Rosc. Am. 83): u. signum est m. folg. Acc. u. Infin., magnum hoc quoque signum est dominam esse extra noxiam, Ter.: quod est signum nullam umquam inter eos querimoniam intercessisse, Nep.: quae signa sunt omnia (lauter Beweise, daß) non mediocri quodam consilio naturam mundi administrari, Cic. – E) das durch Kunst gearbeitete Bild, Bildnis, die Figur, die Bildsäule ( das Standbild), bes. einer Gottheit, signa ahena, Lucr.: s. aëneum, marmoreum, eburneum, Cic.: formatum marmore, Ov.: pictum, Plaut.: palla signis auroque rigens, Verg.: pictores et ii qui signa fabricantur (Bildhauer), Cic. – dah.: a) das Bild im Petschaft, das Siegel, s. notum, imago avi, Cic.: s. adulterinum, Liv.: s. lagoenae laesum, Hor.: signa integra, Cic.: sub signo habere, unter Siegel haben, Cic.: sub signo claustrisque, Cic. – b) dasSternbild, Gestirn, signorum ortus et obitus, Cic.: signa omnia stellaeque, Cic.: s. leonis, Cic.: brumale s., Zeichen des Steinbocks, Cic.: s. pluviale capellae, Ov.: astrorum micantium splendentia signa, Lact.: nox caelo diffundere signa parabat, Hor. – F) der Beiname, Spitzname, Capit. Gord. 4, 8. Vopisc. Aurel. 6, 2. Corp. inscr. Lat. 8, 4411. Vgl. Mommsen im Hermes 1, 158. Anm.

    lateinisch-deutsches > signum

  • 10 signum

    sīgnum, ī, n. (altlat. seignom), das Zeichen, Abzeichen, Kennzeichen, Merkmal u. dgl., I) im allg., verb. signa et notae locorum, Cic.: signum sanguinis, id est signum crucis, quā (Christus) sanguinem fudit, in sua fronte conscribere, Lact.: imponere fronti immortale signum (crucis), Lact.: liminibus suis de sanguine agni candidi signum imponere, Lact.: ponere signa novis praeceptis, die neuen L. sich anmerken, niederschreiben, Hor.: crucis signum impingere in labiis, das Kr. machen, Hieron.: signum imprimere pecori, Verg.: iaculo mihi vulnera fecit; signa vides, Ov.: signa pedum sequi, den Spuren, Ov.: u. so bl. signa sequi, Verg. – oculis mihi signum dedit, ne se appellarem, Plaut.: deos gallis signum dedisse cantandi, Cic – parva dare mutato signa calore, Spuren inneren Grames auf dem Gesichte tragen, Prop. – quae assolent signa esse ad salutem, Ter.: signa doloris ostendere, Cic.: signa timoris mittere (äußern), Caes.
    II) insbes.: A) als milit. t. t.: 1) das Abzeichen der Heeresabteilungen, das Feldzeichen, das Banner, die Fahne, a) der größeren Heeresabteilungen, der Legionen usw.: signa militaria, Caes. u. Plin.: signa legionum fulgentia, Liv.: signa amittere, Caes.: signa relinquere, fahnenflüchtig werden, Sall.; und ähnlich ab signis discedere, Caes. u.a.: signa ferre, aufbre-
    ————
    chen, Caes.: ebenso signa movere, Liv., signa movere e castris, Liv., u. signa tollere, Auct. b. Alex. u. Vell. (vgl. signis militaribus effossis, quae tolli non poterant, Liv. epit.): signa convelli iubere, Befehl zum Aufbruch erteilen, Liv. – signa inferre, zum Angriff anrücken, angreifen, absol., Caes., portae, Liv., in hostes, Caes., adversus Faliscos, contra Veientem, Liv. – signa convertere, kehrtmachen = eine Schwenkung machen, Caes. u. Liv.: conversa signa inferre, mit einer Frontveränderung angreifen, Caes.: signa conferre, α) im guten Sinne, die F. zusammennehmen, sie (an einem Orte, Punkte) vereinigen, Caes. u. Liv.: ad alqm, zu jmd. stoßen, Liv. – β) im üblen Sinne, handgemein werden, cum Alexandrinis, Cic.: cum hoste Liv.: in laevum cornu, Liv.: u. dah. collatis signis certare od. dimicare, ein förmliches Treffen liefern, Liv.: collatis signis superare hostem, in einem förml. Tr., Cic. – sub signis ducere legionem, in Reih' u. Glied, geordnet, Cic.: ebenso sub signis urbem intrare, Liv.: quingenti Pannonii, nondum sub signis, eine ungeordnete Schar, Tac. – übtr., signa conferre, sich in einen Streit einlassen, Cic. ad Att. 7, 5, 5: infestis signis inferuntur Galli in Fonteium, Cic. Font. 34. – b) der einzelnen Kohorten u. Manipeln (Ggstz. aquila, das Hauptlegionszeichen): s. militaria... aquila, Cic. Cat. 2, 13. – dah. übtr. wie unser Fähnlein = kleine Heeresabteilung, signa et ordines (und
    ————
    Manipeln) od. signa ordinesque, Liv. (s. M. Müller Anh. II zu Liv. 2, 59, 7): octo cohortes... reliqua signa, Sall.: terror primo Latinorum signa turbavit, Liv.: signa ordinesque turbarunt, Liv. – 2) das vom Feldherrn gegebene Zeichen, Signal, der Befehl, a) durch eine auf dem Feldherrnzelte aufgesteckte rote Fahne (vexillum), s. pugnae proponere, Liv.: s. simul itineris pugnaeque proponere, Liv.: signum pugnae dare, Iustin. – b) mit der Tuba usw., s. tubā dare, Caes.: dare s. proelii committendi, recipiendi, Caes.: s. proelii exposcere, Caes.: s. canere, Sall.; vgl. ea signa, quae receptui canunt, Cic. – c) das Losungswort, die Parole (vgl. Nipperd. Tac. ann. 13, 2 u. Heräus Tac. hist. 1, 38, 9 u. 3, 73, 17), consuerat signum petenti ›Priapum‹ aut ›Venerem‹ dare, die Parole Priapus od. Venus, Suet. Cal. 56, 2: cedo signum, Plaut.: it bello tessera s., Verg.: signum militiae petenti tribuno Optimae matris dedit, Tac.: u. so signum excubanti tribuno dedit Optimam matrem, Suet.: signo Felicitatis dato, Auct. b. Afr. – übtr., tu illam (virtutem) iubes signum petere, sich das Losungswort geben lassen (= einem Höheren untergeordnet sein), Sen. de ben. 4, 2. § 2. – B) das vom Prätor od. Konsul beim Wettrennen im Zirkus mit einer Flagge (mappa) gegebene Zeichen zum Auslaufen der Rennwagen, signum mittendis quadrigis dare, Liv. 8, 40, 3: signum mittere, Enn. ann. 84. – C)
    ————
    das Kennzeichen des Zukünftigen, Wahrzeichen, Vorzeichen, s. se obicit, Cic.: medici signa habent ex venis, Cic. – D) das Zeichen = der Beweis, signa rerum, sachliche Beweise (Ggstz. argumenta, Gründe), Quint.: de ea re signa atque argumenta paucis verbis eloquar, Plaut.: haec utrum abundantis an egentis signa sunt? Cic.: hoc signi erit, ubi calx cocta erit, summos lapides coctos esse oportebit, Cato: hoc est signi, ubi primum poterit, se illinc subducet scio, Ter.: u. so hoc signi est u. id signi est (erit) mit folg. Acc. u. Infin., Cornif. rhet. u. Cic. (s. Halm Cic. Rosc. Am. 83): u. signum est m. folg. Acc. u. Infin., magnum hoc quoque signum est dominam esse extra noxiam, Ter.: quod est signum nullam umquam inter eos querimoniam intercessisse, Nep.: quae signa sunt omnia (lauter Beweise, daß) non mediocri quodam consilio naturam mundi administrari, Cic. – E) das durch Kunst gearbeitete Bild, Bildnis, die Figur, die Bildsäule ( das Standbild), bes. einer Gottheit, signa ahena, Lucr.: s. aëneum, marmoreum, eburneum, Cic.: formatum marmore, Ov.: pictum, Plaut.: palla signis auroque rigens, Verg.: pictores et ii qui signa fabricantur (Bildhauer), Cic. – dah.: a) das Bild im Petschaft, das Siegel, s. notum, imago avi, Cic.: s. adulterinum, Liv.: s. lagoenae laesum, Hor.: signa integra, Cic.: sub signo habere, unter Siegel haben, Cic.: sub signo claustrisque, Cic. – b) das
    ————
    Sternbild, Gestirn, signorum ortus et obitus, Cic.: signa omnia stellaeque, Cic.: s. leonis, Cic.: brumale s., Zeichen des Steinbocks, Cic.: s. pluviale capellae, Ov.: astrorum micantium splendentia signa, Lact.: nox caelo diffundere signa parabat, Hor. – F) der Beiname, Spitzname, Capit. Gord. 4, 8. Vopisc. Aurel. 6, 2. Corp. inscr. Lat. 8, 4411. Vgl. Mommsen im Hermes 1, 158. Anm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > signum

  • 11 necessitas

    nĕcessĭtas, ātis ( gen. plur. -ātium, Caes. B. G. 7, 89, 1), f. [necesse], unavoidableness, inevitableness, necessity, compulsion, force, exigency.
    I.
    Lit.: hinc exsistit illa fatalis necessitas, quam heimarmenên dicitis, ut, quidquid accidat, id ex aeternā veritate, causarumque continuatione fluxisse dicatis, Cic. N. D. 1, 20, 55:

    ut, etiam si naturā tales (i. e. feroces) non sint, necessitate esse coguntur,

    by the compulsion of circumstances, id. Fam. 4, 9, 3:

    tempori cedere, id est necessitati parere, semper sapientis est habitum,

    id. ib. 4, 9, 2:

    veniam necessitati dare,

    id. Off. 2, 16, 56:

    necessitatem alicui afferre,

    id. Phil. 10, 1, 2. necessitas mihi obvenit alicujus rei, id. Off. 2, 21, 74:

    ex necessitate aliquid facere,

    Tac. H. 3, 62:

    ac nescio an majores necessitates vobis, quam captivis vestris, fortuna circumdederit,

    Liv. 21, 43:

    extrema necessitas,

    i. e. death, Sall. H. 1, 41, 15 Dietsch; Tac. A. 15, 61; id. H. 1, 72:

    necessitate me, mala ut fiam, facis,

    Plaut. Pers. 3, 1, 54.—Prov.:

    facere de necessitate virtutem,

    to make a virtue of necessity, Hier. in Ruf. 3, n. 2; id. Ep. 54, n. 6:

    quam cum pecuniam profudisset, et sibi nihil non modo ad cupiditates suas, sed ne ad necessitatem quidem reliquisset,

    Cic. Clu. 25, 68.—
    II.
    Transf.
    A.
    Fate, destiny, a law of nature:

    signorum ortus et obitus... quadam ex necessitate semper eodem modo fiunt,

    Cic. Inv. 1, 34, 59:

    humana consilia divina necessitate esse superata,

    id. Lig. 6, 17:

    ut vita, quae necessitati deberetur,

    id. Sest. 21, 47:

    ut id fatum vim necessitatis adferret,

    id. Fat. 17, 39:

    et vis omnium rerum,

    id. ib. 20, 48:

    fati,

    Liv. 1, 42.—
    B.
    In plur. concr., necessaries, necessary things, necessary expenses:

    reliquis autem tribus virtutibus necessitates propositae sunt ad eas res parandas, quibus actio vitae continetur,

    Cic. Off. 1, 5, 17:

    vitae necessitatibus servire,

    id. Div. 1, 49, 110:

    suarum necessitatum causa,

    wants, interests, Caes. B. G. 7, 89:

    publicae necessitates,

    Liv. 23, 48, 10:

    necessitates ac largitiones,

    Tac. A. 1, 11.—
    C.
    Necessity, need, want (mostly post-Aug.):

    famem et ceteras necessitates tantopere tolerabant, ut, etc.,

    Suet. Caes. 68; id. Tib. 47:

    quod pro honore acceptum etiam necessitatibus subvenit,

    Tac. G. 15:

    neque enim necessitatibus tantummodo nostris provisum est, usque in delicias amamur,

    Sen. Ben. 4, 5, 1; cf.:

    sustinere necessitates aliorum,

    Liv. 6, 15, 9.—
    D.
    For necessitudo, connection, relationship, friendship:

    si nostram necessitatem familiaritatemque violāsset,

    Cic. Sull. 1, 2:

    magnam necessitatem possidet paternus maternusque sanguis,

    bond of affection, intimacy, id. Rosc. Am. 24, 66: equidem mihi videor pro nostrā necessitate non labore defuisse, Caes. ap. Gell. 13, 3, 5 (cited ap. Non. 354, 11).—
    E.
    Personified: Necessitas, the goddess of necessity, the Gr. Anankê:

    te semper anteit saeva Necessitas,

    Hor. C. 1, 35, 17; cf. Macr. S. 1, 19; and v. clavus.

    Lewis & Short latin dictionary > necessitas

  • 12 speculor

    ātus sum, ārī depon. [ specio ]
    1) оглядываться, осматриваться ( in omnes partes O)
    2) подсматривать ( per rimam foris Pt); подстерегать (aliquem, omnia C); разведывать, разузнавать, высматривать (locum V; consilia alicujus Sl)
    3) наблюдать, созерцать, смотреть (obĭtūs et ortūs signorum V; incendia de muris Just)

    Латинско-русский словарь > speculor

  • 13 speculor

    speculor, ātus sum, ārī (specio), I) intr. spähen, umherspähen, sich umsehen, auslugen, unde sedens partes speculatur in omnes, Ov. met. 1, 667. – II) tr. nach etwas umherspähen, sich umsehen, etwas auskundschaften, belauern, beobachten, ins Auge fassen, in Augenschein nehmen, loca, eine Erkundigung vornehmen, Liv.: omnia, Cic.: rostra, Cic.: alcis consilia, Sall. u. Vell.: fortunam, auf eine Wendung des Glückes lauern, Vell.: u. so fortunam seditionis alienae, Tac.: alqm, Cic.: columbam, Verg.: obitus et ortus signorum, Verg.: incendia villarum de muris, Iustin. – m. folg. ne u. Konj., speculabor, ne quis nostro consilio venator adsit, Plaut. mil. 607: m. folg. Acc. u. Infin., haud imprudenter speculatus (berechnend) neminem celerius opprimi, quam qui nihil timeret, Vell. 2, 188, 2: m. folg. indir. Fragesatz, nunc speculabor, quid ibi agatur, Plaut.: specularetur, quae fortuna esset, Liv. – absol., speculandi causā, Caes. u. Cic., speculandi gratiā, Hirt. b.G.: quod neque precibus umquam nec insidiando nec speculando assequi potui, Cic. – / speculor passiv, wov. speculabitur, Boëth. inst. arithm. 2, 38. p. 134, 8 Fr.: speculatus, Boëth. inst. mus. 2, 2: speculandus, Boëth. inst. arithm. 2, 42. p. 139, 29 Fr.

    lateinisch-deutsches > speculor

  • 14 speculor

    speculor, ātus sum, ārī (specio), I) intr. spähen, umherspähen, sich umsehen, auslugen, unde sedens partes speculatur in omnes, Ov. met. 1, 667. – II) tr. nach etwas umherspähen, sich umsehen, etwas auskundschaften, belauern, beobachten, ins Auge fassen, in Augenschein nehmen, loca, eine Erkundigung vornehmen, Liv.: omnia, Cic.: rostra, Cic.: alcis consilia, Sall. u. Vell.: fortunam, auf eine Wendung des Glückes lauern, Vell.: u. so fortunam seditionis alienae, Tac.: alqm, Cic.: columbam, Verg.: obitus et ortus signorum, Verg.: incendia villarum de muris, Iustin. – m. folg. ne u. Konj., speculabor, ne quis nostro consilio venator adsit, Plaut. mil. 607: m. folg. Acc. u. Infin., haud imprudenter speculatus (berechnend) neminem celerius opprimi, quam qui nihil timeret, Vell. 2, 188, 2: m. folg. indir. Fragesatz, nunc speculabor, quid ibi agatur, Plaut.: specularetur, quae fortuna esset, Liv. – absol., speculandi causā, Caes. u. Cic., speculandi gratiā, Hirt. b.G.: quod neque precibus umquam nec insidiando nec speculando assequi potui, Cic. – speculor passiv, wov. speculabitur, Boëth. inst. arithm. 2, 38. p. 134, 8 Fr.: speculatus, Boëth. inst. mus. 2, 2: speculandus, Boëth. inst. arithm. 2, 42. p. 139, 29 Fr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > speculor

  • 15 sīgnum

        sīgnum ī, n    a mark, token, sign, indication, proof: ostendisti signa nutrici? (i. e. crepundia), T.: fures earum rerum, quas ceperunt, signa commutant: in amicis deligendis habere quasi signa et notas, quibus eos iudicarent, etc.: pecori signum inpressit, V.: nulla ad speluncum signa ferebant, footprints, V.: dicere deos gallis signum dedisse cantandi: color pudoris signum, T.: timoris signa mittere, display, Cs.: Magnum hoc quoque signum est, dominam esse extra noxiam, T.: id erit signi me invitum facere, quod, etc.: quid signi?—A military standard, ensign, banner: signo amisso, Cs.: ut neque signiferi viam, nec signa milites cernerent, L.: Inter signa militaria, H.: signa sequi, to march in rank, S.: signa subsequi, to keep the order of battle, Cs.: signa servare, L.: ab signis discedere, to leave the ranks, Cs.: volonum exercitus ab signis discessit, disbanded, L.: signa relinquere, to run away, S.: signa ferre, i. e. to decamp, Cs.: mota e castris signa eorum, qui, etc., i. e. an advance of the troops, etc., L.: Signa movet, advances, V.: ferte signa in hostem, attack, L.: signa constituere, halt, Cs.: signa proferre, advance, L.: Romani conversa signa bipertito intulerunt, i. e. wheeled and attacked in two columns, Cs.: signa patriae inferens: qui signa contulit, engaged in close fight: conlatis signis, in regular battle: conlatis militaribus signis, having brought together, etc., Cs.: signa in laevum cornu confert, concentrates his troops, L.: signa transferre, to desert, Cs.: signa convellere, to take up the standards (from the ground), L.: legionem sub signis ducere, in rank and file: ante signa inter primores, in front of the army, L.—Esp., the standard of a cohort, ensign of a maniple (cf. aquila, the standard of the legion): cum fascīs, cum signa militaria (praemissa).—A cohort, maniple: unius signi milites, L.—A sign, signal, call, watchword, password: signum tubā dare, Cs.: receptui dare, L.: proeli exposcere, Cs.: concinere, Cs.: canere, S.: signum mittendis quadrigis dare (for the start in a race), L.: it bello tessera signum, V.—A sign, token, omen, prognostic, symptom: medici signa quaedam habent ex venis aegroti: Morborum signa docebo, V.: prospera signa dare, O.—An image, figure, statue, picture: Iovis Statoris: expressi voltūs per aënea signa, H.: palla signis auroque rigens, V. —A device on a seal, seal, signet: notum signum, imago avi tui, etc.: Imprimat his signa tabellis, H.: litterae integris signis praetoribus traduntur: volumen sub signo habere, under seal.—A sign in the heavens, constellation: signis omnibus ad principium steliisque revocatis: in signo Leonis: signorum obitūs ortūs, V.: pluviale Capellae, O.
    * * *
    battle standard; indication; seal; sign, proof; signal; image, statue

    Latin-English dictionary > sīgnum

  • 16 Наблюдать

    - servare(sidera; ortum caniculae); observare; speculari (locum; obitus et ortus signorum; incendia de muris); inspicere; signare; notare; spectare;

    • наблюдать небесные явления - servare de caelo;

    • наблюдаться кем-л. - alicujus visioni occurrere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Наблюдать

  • 17 Созерцать

    - contemplare; considerare; suspicere (caelum); conspicere; spectare; suspectare (tabulam pictam); speculari (locum; obitus et ortus signorum); intueri; contueri;

    • пристально созерцать картину - vultum mentemque tabella picta suspendere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Созерцать

  • 18 occasus

    1.
    occāsus, a, um, Part., from occĭdo.
    2.
    occāsus, ūs, m. [occĭdo].
    I.
    A falling, going down (class.; cf. obitus).
    A.
    Lit., a going down, setting, of the heavenly bodies;

    esp. of the sun: ante occasum Maiae,

    Verg. G. 1, 225:

    ortus occasusque signorum,

    the rising and setting of the constellations, Quint. 1, 4, 4:

    solis,

    Caes. B. G. 1, 50; 2, 11; 3, 15; Liv. 9, 32.— Absol.:

    praecipiti in occasum die,

    Tac. H. 3, 86.—
    B.
    Transf., the quarter of the heavens in which the sun sets, sunset, the west:

    inter occasum solis et septentriones,

    Caes. B. G. 1, 1:

    ab ortu ad occasum,

    Cic. N. D. 2, 19, 49. — Plur., Ov. M. 2, 190:

    ager Longus in occasum,

    Verg. A. 11, 317:

    de terrā occasus solis,

    Vulg. Zach. 8, 7.—
    C.
    Trop., downfall, ruin, destruction, end, death:

    post obitum occasumque vestrum,

    Cic. Pis. 15, 34:

    occasus interitusque rei publicae,

    id. ib. 8, 18: id. Sull. 11, 33:

    Iliaci cineres et flamma extrema meorum, Testor, in occasu vestro, etc.,

    Verg. A. 2, 432; cf.

    Trojae,

    id. ib. 1, 238:

    post L. Aelii nostri occasum,

    death, Cic. Ac. 1, 2, 8:

    odii,

    Quint. Decl. 9, 18.—
    * II.
    For occasio, an occasion, opportunity, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 178 Müll. (Ann. v. 164; 171; 292 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > occasus

  • 19 speculor

    spĕcŭlor, ātus, 1, v. dep. a. [1. specula], to spy out, watch, observe, examine, explore (class.; cf.:

    specto, conspicio): quo mox furatum veniat, speculatur loca,

    Plaut. Trin. 4, 2, 22: St. Quid hic speculare? Pa. Nihil equidem speculor, id. Cas. 4, 2, 12:

    omnia speculari et perscrutari ante,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    multorum te oculi et aures speculabuntur atque custodient,

    id. Cat. 1, 2, 6:

    Rostra, id. fl. 24, 57: jam vacuo laetam (avem) caelo speculatus,

    having caught sight of, descried, Verg. A. 5, 515:

    praemissus speculatum Bocchi consilia,

    Sall. J. 108, 1; so,

    consilia,

    Liv. 42, 17:

    dicta factaque alicujus,

    id. 42, 25, 8:

    abditos ejus sensus,

    id. 40, 21, 11: eventum Bellovacorum, to look for, i. e. await, Hirt. B. G. 8, 23:

    regni eventus,

    Just. 25, 3, 7:

    opportunitatem,

    to watch for, Tac. H. 3, 38; Vell. 2, 120, 4; cf.:

    noctem incustoditam,

    Tac. A. 2, 40:

    obitus et ortus signorum,

    Verg. G. 1, 257:

    aquas et nubila caeli (apes),

    id. ib. 4, 166:

    locum,

    id. A. 7, 477.—With interrog.-clause:

    nunc speculabor, quid ibi agatur,

    Plaut. Truc. 4, 1, 10:

    ut specularetur, quae in laevā parte suorum fortuna esset,

    Liv. 33, 10:

    huc hinc speculabor procul, Unde advenienti sarcinam imponam seni,

    Plaut. Most. 2, 1, 82.— Absol.:

    speculabor, ne quis hinc venator assit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 13:

    quid ad se venirent? an speculandi causā?

    Caes. B. G. 1, 47 fin.:

    speculandi gratiā remissi,

    Hirt. B. G. 8, 7:

    imprudenter speculatus,

    Vell. 2, 118, 2:

    montis sublime cacumen Occupat, unde sedens partes speculetur in omnes,

    he can look around, Ov. M. 1, 667.

    Lewis & Short latin dictionary > speculor

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»